SİCİL İPTAL DAVASI ve ASTSUBAY SİCİL İPTAL DAVASI

Sicil iptal davası, TSK bünyesinde çalışan bir personel hakkında gerçeğe aykırı, hakkaniyetsiz veya kötü niyetli olarak düşük sicil notu verilmesi nedeniyle açılan davadır.

Siciller, TSK bünyesinde özellikle TERFİ esas ve şartları içinde önemli bir yere sahiptir. Zira astsubaylıktan subaylığa geçiş gibi hemen her terfi işleminde, Sicil notu veya sicil notu ortalaması, sicil tam notunun belirli bir yüzdesinden daha yukarda olmak şartı arandığı için önemlidir.

Ayrıca, personelin kurslara katılması, akademilere ve kurmay kolej eğitimlere başvurması veya yurtdışı görevleri için de sicil notları en temel kriter olmaktadır.

Bu anlamda hakkaniyete aykırı olarak verilen siciller özellikle TSK bünyesinde çalışan askeri personellerin mesleki kariyeri açısından olumsuz sonuçlar doğurmakta ve sicil iptal davası veya astsubay sicil iptal davası açılmasını gerektirmektedir.

Sicil İptal Davası Nedir?

Sicil iptal davası, bir personelin diğer personellere göre üstün başarılı olması, yoğun çalışmalar yapması, meslek gereklerini yerine getirerek seçkin biri olmasına karşın sicil amirlerinin haksız yere verdiği sicillerin iptal edilmesi için açılan davadır.

Sicil Belgesi Nedir?

Sicil belgesi, TSK bünyesinde çalışan personellerin, yeteneklerini belirlemeye, görevdeki başarı derecelerini saptamaya ve yüksek seviyedeki işleri yapabilecek olanların seçilmesine yarayan belge türüdür.

Bu kapsamda TSK bünyesinde çalışan personellerin sicil belgelerinde bulunan hususlar şunlardır:

  • Temel nitelikler bölümü,

  • Sicil üstlerinin değerlendirmesi bölümü,

  • Sicil üstlerinin değerlendirmesi bölümü

  • Personelin başarılı olabileceği görevler bölümü,

  • Bir üst göreve hazırlık durumu bölümü,

  • Müstakil görev yapma kabiliyeti bölümü,

  • Temsil kabiliyeti bölümü.

Sicil Notu Nedir?

Sicil notu, Sicil üstü değerlendirme notlarının ortalaması ile general-amiraller hariç Fiziki Yeterlilik Değerlendirme Testinden elde edilen notun, belirli kıstaslarla Kuvvet Komutanlıkları tarafından toplanmasıyla tespit edilen mesleki nottur.

Sicil notu uygulaması yeni mevzuata göre 16 ayrı nitelik sayısı ile ölçülür. 16 nitelikten ilki, sicil üstlerinin, personelini emsalleriyle kıyaslayarak değerlendirme yaptığı Genel Değerlendirme Kategorisidir. Genel değerlendirme kategorisi sayesinde, hakkında sicil notu verilecek personelin kendi emsalleri içerisinde ayırt edilmesini sağlanır.

Genel değerlendirme kategorisi dışında kalan 15 nitelik kategorisinde ise nota tahvil edilmeyen 6 adet “özel ve ayırt edici hususlar" yeni sicil formundaki diğer niteliklerin içerisine yerleştirilerek veya ayrı bir madde başlığı yapılarak korunmuştur. Dolayısıyla bu 15 nitelik kategorisi ise personelin uygun görüldüğü genel değerlendirme kategorisi içerisinde nerede bulunduğunun netleştirilmesini sağlayan Ayırt Edici Nitelikleri gösterir.

Ayrıca yeni sicil notu mevzuatına "Personelin Başarılı Olabileceği Görev Alanı" kategorisi eklenerek, eski sicil belgesindeki “Fiziki Kabiliyeti” maddesi sicil formundan tamamen çıkartılmıştır.

Sicil Notu Nasıl Belirlenir?

Sicil notu, genel değerlendirme ile birlikte personelin ayırt edici niteliklerini gösterir 15 nitelik hakkında ölçümleme yapılarak belirlenir.

Ayırt edici nitelik değerlendirmesi, 15 nitelikten her biri için personelin kendi kategorisinde bulunan emsallerine göre “üstünde” veya “altında” olarak iki seçenekten birinin seçilmesiyle yapılır.

Sicil amirleri bu 15 nitelikten sadece uygun gördükleri için işaretleme yapabilir veya isterler ise hiç birine işaretleme yapmadan değerlendirmeyi sona erdirebilir.

Yani eski mevzuatta sicil değerlendirmeleri bireysel yapılırken, yeni mevzuat uyarınca bu değerlendirmeler artık personelin emsallerine göre kıyas yapılmasıyla ölçümlenir.

Yeni sicil sistemi ile ilgili en önemli husus, bir personeli “Üstün Başarılı, Başarılı,

Yeterli veya Yetersiz" yapan şeylerin neler olduğunun amirler nezdinde netleştirilmesidir. Zira:

  • Yetersiz Personel: Mesleki standartları yerine getiremeyen veya çoğu zaman asgari olarak yerine getiren kişiyi,

  • Yeterli Personel: Genellikle mesleki standartların üstünde bir başarı sağlayan veya çoğu zaman standartların üzerinde mesleğini icra eden kişiyi,

  • Başarılı personel: Her zaman için standartların üzerinde mesleğini icra eden kişiyi,

  • Üstün Başarılı Personel: Genellikle örnek seviyede mesleğini icra eden ve mesleki geleceği anlamında potansiyeli yüksek olan kişidir.

Ayırt edici niteliklerin işaretlenmesi noktasında bazı hususlarda sicil amirinin gerekçe belirtmesi gerekir. Gerekçe belirtilmesi gereken haller şunlardır:

  • Genel Kategorisi "Üstün başarılı" olarak değerlendirmiş bir personel hakkında, ayırt edici niteliklerin “Emsallerinin üstünde” olarak işaretleme yapılması,

  • Genel Kategorisi "Yetersiz" olarak değerlendirmiş bir personel hakkında, ayırt edici niteliklerin “Emsallerinin altında” olarak işaretleme yapılması.

Yukarıda yer alan hallerde ayırt edici nitelikler için gerekçe yazılması zorunludur. Tüm ortak nitelikler için tek bir gerekçe yazılabilir ancak her bir göreve yönelik nitelik için ise ayrı ayrı olmak üzere, Ne zaman, Nerede ve Neden sorularına cevap verecek şekilde, en az 20 kelimeden (150 karakter) oluşan gerekçe yazılması gerekir. Bu zorunluluk yalnızca 1. sicil amiri için geçerli olup, 2. veya 3. sicil amirleri gerekçe yazmadan istedikleri değerlendirmeyi yapabilirler.

Sicil İptal Davası Şartları

Sicil iptal davası şartları şunlardır:

  • Sicil amiri tarafından haksız bir notlandırma yapılması,

  • Sicil amiri tarafından gerçeğe uygun olamayan ve mesleki etikle bağdaşmayan notlandırma yapılması,

  • Siciller arasında hayatın olağan akışına aykırı bir fark bulunması, (Örneği, sicil notunun açık bir sebep bulunmadan düşürülmesi),

  • Sicil notu, objektif kriterlere aykırı verilmesi,

  • Sicil notu, mevzuatta belirtilen kriterlere aykırı verilmesi,

  • Sicil yetkisiz bir üst tarafından verilmesi,

  • Sicil notunu veren amirin personel ile en az 3 ay çalışması bulunmaması.

Yukarıda sayılan sebepler sicil iptal davası veya astsubay sicil iptal davası açılması için gerekli şartlardan bazılarıdır. Uygulamada ise genellikle terfi dönemlerinde personeller sıkıntı yaşadığında, sicil notundan şüphelenmekte ya da bazı kurslara, eğitimlere veya yurtdışı görevlerine gitmek istediklerinde ret cevabı aldıklarında bu durumdan haberdar olmaktadırlar. Bunun sonucunda ise personeller sicil iptal davası veya astsubay sicil iptal davası açmaktadır.

Sicil iptal davası veya astsubay sicil iptal davası açılmasına sebep olan durumlar ise şunlardır:

  • Özellikle yeni mevzuatımızda sicil notunun bireysel tespitler yerine diğer personellere kıyasla verilmesi,

  • sicil notunu veren sicil amirleri arasında bazı personelin katılık bazı personelin ise tolerans hatası yapması,

  • Özellikle geçmiş dönemlerde TSK içerisinde bulunan parelel yapılanma nedeniyle belirli kişilerin sivriltmek istenmesi ve bazı personellere bilerek kötü not verilmesi,

  • Sicil amirlerinin not verirken “üstünde” şeklinde yapılan işaretlemelerde daha rahat davrandığı ve altında işaretleme yaparken ise “çekinmesi”ne karşın, genel kategorisi yeterli olması gereken üçüncü profilde ise personelin katılık veya boynuz hatası yaparak gerektiğinden daha düşük değerlendirme yapmasıdır.

DİKKAT: Sicil iptal davalarında veya astsubay sicil iptal davalarında mutlaka dava dilekçesinin usulüne uygun olarak hazırlanması ve hukuki gerekçelerle düzenlenmesi gerekir. Aksi takdirde dava usuli olarak doğrudan reddedilebilir veya dava sonucunda olumsuz sonuçlar alınabilir. Bu anlamda sürecin başından itibaren alanında uzman bir idare hukuku avukatına danışılması faydalı olacaktır. 

Sicil İptal Davası Nasıl Açılır?

Sicil iptal davası veya astsubay sicil iptal davası, idare mahkemesine gerekçeli bir dava dilekçesi ile başvurularak açılır. Dava dilekçesine, iddiaları ispata yarayacak her türlü belge eklenmeli ve dilekçeye ek olarak mahkemeye ibraz edilmelidir.

Sicil İptal Davası İçin Gerekli Belgeler

Sicil iptal davası veya astsubay sicil iptal davası için gerekli belgeler şunlardır:

  • Dava dilekçesi,

  • Harç ve dava giderlerinin ödendiğine dair makbuz,

  • Personelin kişisel bilgi formu,

  • Denetleme belgeleri

  • FYDT sonuçları,

  • Mesleki başarı veya sertifika belgeleri,

  • Personelin disiplin durumunu gösteren belge,

  • Personelin aldığı görev ve hizmet dökümü,

  • Personelin varsa aldığı takdirler

  • Personelin varsa aldığı ödüller veya şerit rozetler.

Sicil İptal Davası Zamanaşımı Süresi

Sicil iptal davası veya astsubay sicil iptal davası için herhangi bir zamanaşımı süresi bulunmamaktadır. Çünkü personel sicilleri gizlidir. Personel sicili gizli olduğundan herhangi bir tebliğ yapılmaz ve tebliğ bulunmayan bir durumda zamanaşımı süreleri işlemez.

Sicil İptal Davası Görevli ve Yetkili Mahkeme

Sicil iptal davası veya astsubay sicil iptal davasında görevli ve yetkili mahkeme İdare Mahkemeleridir.

Sonuç

Sicil iptal davası veya astsubay sicil iptal davası, TSK bünyesinde çalışan personellerin sicil notlarının haksız bir uygulama sonucu verildiğine ilişkin açılan dava türüdür. Bu davanın açılması sürecinde dava dilekçesinin hukuki gerekçe ve delillerle hazırlanmış olması, örnek kararlar eklenmesi ve durumun yine hukuki bir şekilde mevzuata uygun olarak hazırlanması gerekir. Bu anlamda sürecin başından itibaren alanında uzman bir idare hukuku avukatına danışılması önerilir.