Geri Gönderme Merkezinde İdari Gözetim Kararına İtiraz

İdari gözetim kararına itiraz, yabancıların sınır dışı edilmek üzere gönderildikleri geri gönderme merkezinden çıkmak için başvurduğu hukuki bir imkandır. Bu bağlamda yabancıların geri gönderme merkezinden çıkabilmesi için başvurulacak tek yol idari gözetim kararına karşı itiraz edilmesidir. Eğer yabancı hakkında geri gönderme merkezine alınmanın yanında sınır dışı kararı da bulunuyorsa mutlaka sınır dışı kararına karşı da iptal davası açılması gerekir. Yazımızda tüm bu hususlar ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

İçindekiler

İdari Gözetim Kararı Nedir?

İdari gözetim kararı, yabancıların deport (sınır dışı) işlemleri tamamlanana kadar geri gönderme merkezinde tutulmasını sağlayan idari tedbir kararıdır. Hakkında idari gözetim kararı verilen kişiler kanuni süreler dahilinde geri gönderme merkezinde tutularak özgürlüğünden alıkonulur.

 

Kimler Hakkında İdari Gözetim Kararı Verilir?

İdari gözetim kararı, hakkında deport (sınır dışı) kararı verilen yabancılar arasından şu kişiler için verilir:

  • Kaçma ve kaybolma riski bulunan,
  • Türkiye’ye giriş ve çıkışlarda uyulması gereken kuralları ihlal eden,
  • Sahte yahut asılsız belge kullanan,
  • İdare tarafından verilen süre içerisinde gönüllü olarak ülkeyi terk etmeyen,
  • Kamu düzeni, kamu sağlığı yahut kamu güvenliği açısından tehdit oluşturan.

Yukarıda sayılan yabancılar hakkında idari gözetim kararı verilir ve bu kişiler geri gönderme merkezine gönderilir.

İdari Gözetim Kararı Verilen Yabancı Nerede Tutulur?

İdari gözetim kararı verilen yabancı geri gönderme merkezinde tutulur. Geri gönderme merkezleri, hakkında sınır dışı kararı verilen yabancıların deport işlemleri tamamlanıncaya kadar tutuldukları yerlerdir.

Türkiye’de 24 farklı ilde olmak üzere toplam 28 tane geri gönderme merkezi bulunur. Türkiye’de bulunan geri gönderme merkezleri şunlardır:

  • İstanbul’da; Silivri (Kadınlar),Çatalca (Erkekler), Tuzla,
  • İzmir’de; Çiğli,
  • Ankara’da; Akyurt,
  • Kocaeli’nde; İzmit,
  • Malatya’da; Yeşilyurt 1 ve Yeşilyurt 2,
  • Edirne’de; Sarayiçi,
  • Şanlıurfa’da; Eyyübiye,
  • Van’da; Edremit,
  • Niğde’de; Bor,
  • Muğla’da; Ula,
  • Kütahya’da; Merkez,
  • Kırklareli’nde; Pehlivanköy,
  • Kayseri’de; Kocasinan,
  • Iğdır’da; Merkez,
  • Gaziantep'te; Oğuzeli,
  • Erzurum’da; Aşkale 1 ve Aşkale 2,
  • Çankırı’da; Merkez,
  • Çanakkale’de; Ayvacık,
  • Bursa’da; Osmangazi,
  • Balıkesir’de; Bandırma,
  • Aydın’da; Efeler,
  • Antalya’da; Döşemealtı,
  • Ağrı’da; Merkez,
  • Adana’da; Sarıçam, Türkiye’de bulunan geri gönderme merkezleridir. 

Hakkında idari gözetim kararı verilen yabancılar, yakalandıkları ile en yakın olacak şekilde yukarıda sayılan merkezlerden birine alınırlar. Ancak, bir geri gönderme merkezine alınan yabancı başka bir ildeki geri gönderme merkezine nakil olabilir.

Yabancının hangi geri gönderme merkezine alındığı ve nerede bulunduğu İl Göç İdaresine başvurularak veya bir avukata vekalet verilerek avukat tarafından öğrenilebilir.

Yabancı Ne Kadar Süre Geri Gönderme Merkezinde Tutulabilir?

Yabancılar kanunen en fazla 6 ay süreyle geri gönderme merkezinde tutulabilir.

Eğer bu süre yabancının işlemleri için yeterli değilse ve yabancının özgürlüğünden alıkonulabilmesi için aranan şartlar karşılanıyorsa bir 6 ay daha uzatılabilir. Yani idari gözetim kararına karşı Sulh Ceza Hakimliğine itirazda bulunup olumlu sonuç alınamazsa yabancı 1 yıl boyunca geri gönderme merkezinde tutulabilir.

İdari Gözetim Kararına İtiraz

İdari gözetim kararına itiraz, yabancının kendisi veya avukatı tarafından hazırlanan bir dilekçe ile yetkili Sulh Ceza Hakimliğine yapılır.

İdari gözetim kararına itiraz dilekçesi, idari gözetim kararını veren valiliğin bulunduğu yer veya yabancının idari gözetim altında tutulduğu yer Sulh Ceza Hakimliğine sunulur. 

İdari gözetim kararına karşı Sulh Ceza Hakimliğine itiraz yapılması halinde mahkemece karar verilmesi beklenir. Karar verilme süresi mahkemenin yoğunluğuna göre değişmekle birlikte ortalama 2 haftadır.

İdari gözetim kararına itiraz edilirken, yabancının kaçma ve kaybol tehlikesinin bulunmadığı, sahte ya da asılsız belge kullanmadığı, kamu düzeni açısından tehlike arzetmediği, kamu sağlığını tehdit etmediği, kamu güvenliğini zedelemediği gibi pek çok sebep öne sürülür.

Yukarıda sayılan hususların yanında yapılacak itirazların kişiye özel yapılması son derece önemlidir. Zira her bir yabancının kişisel ve ailevi durumu farklı olmakla birlikte, geri gönderme merkezinde bulunma nedeni de farklıdır. Dolayısıyla geri gönderme merkezinden çıkartılmak için hazırlanacak olan dava dilekçesinin hukuki argümanlarla yazılması son derece önemlidir. Bu bağlamda alanında uzman bir yabancılar avukatına danışılması önerilir.

Eğer idari gözetim kararına itiraz reddedilirse, yabancı veya avukatı tarafından tekrardan idari gözetim kararına itiraz edilebilir. İdari gözetim kararına itirazın ret sebepleri kanunen belirlenen usuli işlemlerin eksik veya hatalı yapılması, esasa ilişkin eksik hukuki savunma sunulması olabilir.

DİKKAT: Yabancının geri gönderme merkezine alınması ile sınır dışı kararı verilmesi farklı işlemlerdir. İdari gözetim kararına itiraz ile kişinin yalnızca geri gönderme merkezinden çıkarılması talep edilir. Dolayısıyla sınır dışı kararı varsa sınır dışı kararının iptali için iptal davası açılması gerekir. Bu şekilde sınır dışı kararına karı iptal davası da açılırsa, yabancı hakkında süregelen sınırdışı işlemleri de dava sonuçlanana kadar duracaktır.

Deport Kararı Kaldırma

Deport (sınır dışı edilme) kararı, deport kararının tebliğinden itibaren 7 gün içinde iptal davası açılmasıyla kaldırılır. Deport kararına karşı iptal davası açılınca, sınır dışı işlemleri durur.

Yani yabancı hakkında hem sınır dışı kararı verilmiş hem de geri gönderme merkezine alınmışsa, mutlaka öncelikle sınır dışı işlemleri iptal davası ile durdurulmalı sonrasında da idari gözetim kararına itiraz edilmelidir.

Ayrıca uygulamada yabancının sınır dışı işlemlerini durdurması için 7 günlük süresi bulunsa da, bu süre beklenmeden yabancının hızlıca işlemleri tamamlanarak sınır dışı edildiği görülmektedir. Dolayısıyla yabancının mutlaka mümkün olan en kısa sürede sınır dışı kararına karşı iptal davası açması gerekir.

Deport (sınır dışı edilme) kararına karşı açılacak olan iptal davası, sınır dışı kararını veren yer idare mahkemesinde açılır.

Deport(sınır dışı edilme) kararının iptali için açılacak olan iptal davası hakkında ayrıntılı bilgi için: deport kararı (sınır dışı edilme) nasıl kaldırılır?

İdari Gözetim Kararına İtiraz Ne Kadar Zamanda Sonuçlanır?

İdari gözetim kararına itiraz genellikle 2 haftada sonuçlanır. Eğer itiraz başvurusu olumlu sonuçlanırsa, yabancı geri gönderme merkezinden hemen çıkarılır.

İdari Gözetim Kararına Alternatif Yükümlülükler

Yabancı hakkında verilen idari gözetim kararı kaldırılırsa, idari gözetim kararı yerine kişi geri gönderme merkezinden çıkarılır. Ancak geri gönderme merkezinde tutulmak yerine daha hafif önlemler alınabilir. Bunlara alternatif yükümlülükler adı verilir. İdari gözetim kararına alternatif yükümlülükler şunlardır:

  • Bildirimde bulunma, imza atma
  • Aile temelli geri dönüş,
  • Geri dönüş danışmanlığı, 
  • Kamu yararına hizmetlerde gönüllü görev alma,
  • Teminat,
  • Elektronik izlenmedir.

DİKKAT: Kişinin idari gözetim altında tutulması yani geri gönderme merkezinde tutulması yerine yukarıda yer alan alternatif yükümlülüklere karar verilmesi talep edilebilir. Bu baplamda eğer kişinin resmi işlemleri sürerken ulaşılacak olan amaca alternatif yükümlülüklerle ulaşılabiliyorsa, kişinin salıverilmesi gerekir. Bu hususun Sulh Ceza Hakimliğine verilecek dilekçede belirtilmesi gerekir.

Sonuç

İdari gözetim kararına itiraz dilekçesi mutlaka usulüne uygun ve hukuki şekilde yazılmalıdır. Ayrıca yabancı için sınır dışı edilme kararı varsa buna karşı iptal davası da açılması da gerekir. Aksi halde yabancı sınır dışı olabilir ve sınır dışı olmadan önceki zaman diliminde geri gönderme merkezinde kalabilir. Bu anlamda tüm bu hususların hukuki bir zeminde sağlanması adına alanında uzman bir avukata danışılması önerilir.